افزایش قیمت ارز که در نتیجه تبعات منفی جریانات اقتصادی حاصل می‌ شود، بر قیمت جاری هر کالایی تاثیرگذار است. از یک کالای کاملاً وارداتی که تماماً درگیر ماجرای تغییرات نرخ ارزهای جهانی است تا هر کالای داخلی که به ترتیبی تحت تاثیر جریان منفی بازار قرار خواهد گرفت. در این بین هر چه کالایی از شرایط ارزش افزوده بالاتری برخوردار باشد، بیشتر تاثیرجریانات منفی بازار ارز را گرفته و دچار افزایش قیمت خواهد شد. درست مانند عموم تجهیزات متداول در ساختمان سازی که همگی در جمع کالاهایی با شرایط ساخت پیچیده هستند. مثلاً همین قیمت بالابر ساختمانی را به عنوان یکی از شناخته شده ترین تجهیزات ساختمانی در نظر بگیرید. کالایی که در این ایام دارای رشد قیمتی قابل توجهی بوده است.

برای بسیاری که با قصد خرید تجهیزات ساختمان سازی مانند بالابر ساختمانی راهی بازارهای فروش هستند، درک قیمت کنونی این تجهیزات اندکی دشوار است. گویا آنها تحمل افزایش قیمت هر کالای ساده ای را دارند؛ اما در مواجهه با تجهیزات پیچیده و گاهاً مهندسی شده مانند قیمت بالابر ساختمای نمی‌ خواهند فاکتور تاثیرپذیری از نوسانات ارز را بپذیرند.

اما بیایید ببینیم در همان تعیین قیمت مثال ساده خودمان، یعنی بالابر ساختمانی چه دلایلی نهفته است و افزایش قیمت ارز چگونه بر جابجا شدن قیمت نهایی تمامی مدل ها از بالابر ساختمانی تاثیرگذار است؟

آیا پذیرفتن افزایش قیمت بالابر ساختمانی منطقی است؟

قبل از آنکه بخواهیم بر تأثیر مستقیم افزایش نرخ ارز بر افزایش قیمت تجهیزی مانند بالابر ساختمانی بپردازیم، بهتر است نگاه خودمان را با رویکردی دیگر داشته باشیم. اینکه اصولا تا چه اندازه می توانیم افزایش قیمت تحت تاثیر نوسانات ارزی را توجیه پذیر کنیم.

واقعیت آن است که در جریان اقتصادی امروز کشور ما، ارز داخلی تقریبا هیچ اعتبار بازاری ندارد. شما به راحتی می توانید این موضوع را در خوار و بار فروشی سر محل زندگی خودتان هم مشاهده کنید. حتی در انتهای تفکر شما نیز داشتن سرمایه به ریال امری غیر منطقی شده است. از این رو اگر چه در صحبت های عامیانه خبری از قیمت ‌گذاری با واحد ارزی نیست؛ اما یقینا نمی توان بر اسلوب پول جاری در کشور، قیمت کالایی را قطعی کرد.

با این رویکرد در قیمت‌ گذاری که نتیجه سالیان متمادی است و تمام تفکر آن براساس بی اعتمادی بر اثبات ارزش پول ملی استوار است، قیمت کالاها همگی براساس ارز تعیین شده و تقریباً همیشه ثابت هستند.

چنین کالاهایی با بهای ارزهای جهانی خریداری می شوند. آنگاه همراه با مراحل پیچیده گمرک ایران در واردات کالاها دچار افزایش قیمت ‌های عجیب و غریبی شده به سختی در سطح بازارهای داخلی حضور پیدا می ‌کنند. بازارهایی که با افزایش ناگهانی نرخ ارز دست و پنجه نرم می ‌کنند. منطقی است که حالا کالایی که با ارزی غیر از پول ملی خریداری شده است، تحت تاثیر افت ارزش پول ملی سعی در اثبات بهای خود داشته باشد.

تاثیر ساعت کار کارگر را در قیمت ‌گذاری فراموش نکنید؟

یک کالای ساده در مسیر خلق خود چندان ماجرای پیچیده ای ندارد. عموما تنها با حضور یک یا چند کارگر ساده می توان چنین کالاهایی را تهیه نمود. در این حالت تولیدکننده عملاً با دغدغه خاصی برای تاثیر ساعت کار کارگر بر قیمت ‌گذاری کالا مواجه نخواهد شد. اما وقتی کالا از مسیر تولیدی، مرحله‌ ای با حضور قطعات بسیار عبور می‌ کند، مادامیکه چندین کارگر در اجرای نهایی محصول نقش دارند، مسیر قیمت ‌گذاری کاملاً تحت تاثیر ساعت کار کارگر قرار خواهد گرفت.

هر بالابر ساختمانی در دسته کالاهای بزرگ با حضور قطعات مکانیکی زیاد است که همگی به ترتیبی مهندسی شده در کنار هم مونتاژ می ‌شوند. مقدار ساعت کار کارگر در تکمیل نهایی بالابر ساختمانی عدد بالایی است. از این ‌رو باید انتظار تاثیر چشمگیر آن بر تعیین قیمت نهایی بالابر ساختمانی را داشته باشید.

تاثیر ارزش افزوده در تعیین قیمت کالاهای مهندسی شده

اگر قرار باشد هر کالایی مانند بالابر ساختمانی را برابر با وزن آهنی که در آن استفاده شده است، قیمت گذاری کنیم، لاجرم کافی است همان آهن را به خریدار بفروشیم و بگوییم خودتان دست به کار باشید و کالایی مانند بالابر ساختمانی را بسازید. چرا که در این نوع از قیمت ‌گذاری موضوع ارزش افزوده فراموش شده است.

البته در دنیای واقعی هرگز نمی توانید چشم بر تأثیر ارزش افزوده در تعیین قیمت کالاهای مهندسی شده ببندید. بالابر ساختمانی در جمع کالاهای کاملاً مهندسی شده بازار قرار دارد. لذا تماماً تحت تاثیر ارزش افزوده در تعیین قیمت ‌ها است.

تاثیر قیمت قطعات مکانیکی و الکتریکی بالابر ساختمانی

تمام تجهیزات و ابزارهای ساختمان سازی را می توان در دو دسته بندی کلی قرار داد. اول آنهایی که بسیار ساده همراه با کنار هم قرار گرفتن چند قطعه و کاملاً دستی هستند. یک بیل و یا فرغون و شاید انواع ابزارهای ریز و درشت دستی در این جمع قرار می‌ گیرند. اما در مقابل چنین تجهیزاتی جمع بزرگی از ماشین آلات ساختمان سازی حضور دارند. آنها که در بطن طراحی خود از انواع موتورهای برقی تا بنزینی، گیربکس ها و... استفاده می ‌کنند.

عموم تجهیزات موتوری با متعلقات بسیار مکانیکی در فضای ساختمان سازی برای کار در اهدافی بسیار فراتر از توان انسانی طراحی شده اند. مانند بالابرهای ساختمانی که با هدف حمل و نقل مصالح بسیار سنگین ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند. اما آیا می ‌توان از تاثیر چنین حجم بالای قطعات قدرتمند مکانیکی بر قیمت ‌گذاری چشم پوشی کرد؟ به عنوان مثال در یک بالابر ساختمانی شاهد حضور قدرتمند انواع موتورهای الکتریکی، گیربکس ها، وینچ و... هستیم. قطعات مکانیکی ای که همگی مراحل ساخت پیچیده ‌ای دارند.

اصولاً در جریان افزایش نرخ ارز، این اقلام مکانیکی با سطح مهندسی شده بالایی هستند که بیشتر از هر کالای دیگری دچار افزایش قیمت می‌ شوند. وقتی قیمت موتور، گیربکس، وینچ و حتی کلید بالابر ساختمانی افزایش پیدا کرده است، چطور باید انتظار ثبات قیمت بالابر ساختمانی را داشته باشیم؟

کالای وارداتی چگونه قیمت ها را جابجا می کند؟

در ابتدای مقاله تاکید کردیم که وقتی نرخ ارز جهانی بر نسبت ارزش پول ملی دچار افزایش بها است، باید انتظار رشد قیمتی هر کالایی را داشته باشید. اما اصولاً کالاهای وارداتی بیشتر از هر کالای دیگری اسیر این پدیده هستند. شاید لازم است تا ماجرای قیمت ‌گذاری یک کالای وارداتی را در بازارهای داخلی دنبال کنیم. مانند برخی قطعات از موتورهای الکتریکی و یا جمعی از اجزای تشکیل دهنده گیربکس ها و... در مراحل ساخت بالابر ساختمانی.

افزایش قیمتی که شما مشاهده می کنید، روند رو به صعود قیمت‌ گذاری براساس پول جاری کشور است. مادامیکه همچنان مسیر قیمت‌ گذاری با معیار ارز جهانی مانند دلار در یک رنج تقریباً ثابتی باقی مانده است. بهتر است با خودمان رو راست باشیم. در سطح بازار که باشید، هیچ کالایی گران نشده است؛ بلکه پول ملی مانده در جیب شما قدرت خرید خود را از دست داده است. در چنین حالتی شما در میانه بازاری کم ارزش قرار دارید. بازاری که نمی ‌تواند خودش را با استعداد مالی شما هماهنگ کند. هر چه کالایی با ارزش تر باشد، بیشتر قربانی این بازار کم بها خواهد شد. مانند بالابر ساختمانی که در لیست پر تجهیز ترین کالاهای بازار است و حالا قیمت هایی هر چند منطقی اما غیر قابل باور پیدا کرده است.

فولاد کلیدی ترین متریال در ساخت تجهیزات ساختمانی

عموم تجهیزات ساختمانی در تمام دوران فعالیت خود با انواع متریال های سرسخت ساختمانی همراه با شرایط کاری بسیار دشواری مواجه هستند. از این رو آنها باید از مقاومت بسیار بالایی برخوردار باشند. لذا استفاده از فولاد در ساختن این تجهیزات وجه پررنگی دارد. مانند اجزای اصلی در انواع بالابر ساختمانی که همگی از فولاد ساخته می شوند.

فولاد در جمع کالاهای اساسی است و بیشتر از هر کالای دیگری تحت تاثیر مستقیم افزایش نرخ ارز قرار خواهد گرفت. اگر در سطح بازار آهن فروش ها باشید، کاملا متوجه نرخ شدید افزایش قیمت آهن خواهید شد. افزایشی که حالا در اعدادی چند برابری با مقیاس یک سال گذشته حضور دارند.

حال چطور می خواهید از تاثیر این افزایش قیمت چند برابری در ساختن کالایی که تماماً با آن ساخته می شود، چشم پوشی کنید؟! از شاسی تا باکت، سیم ‌بکسل، بدنه موتور و... در هر بالابر ساختمانی همراه با متریال فولاد است. لذا منطقی است که چنین تجهیزی کاملاً تحت تاثیر افزایش قیمت ناگهانی فولاد باشد.

اگر تمام این دلایل را در کنار هم بگذارید، قطعا با یک قیمت گذاری رو به رشد مواجه خواهید شد. فقط یکی از این دلایل مطرح شده می تواند قیمت هر کالای مهندسی شده ساختمان سازی را جابجا کند. حالا در نظر داشته باشید که در این ایام پیچیده در جریانات اقتصادی کشور چطور می توان تلاشی در ثبات قیمت یک کالای پر از قطعات و متعلقات فنی، مانند قیمت بالابر ساختمانی داشت؟!